Zyzak Paweł, Lech Wałęsa. Idea i Historia

(2009-2013)

Dobra osobiste

prawo autorskie

prawo do wizerunku

Historiografia

Marzec 2009: Wydawnictwo Arcana publikuje książkę Pawła Zyzaka Lech Wałęsa. Idea i historia. W książce opartej na pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem prof. Andrzeja Nowaka autor przedstawia byłego prezydenta RP w niekorzystnym świetle, zarówno w odniesieniu do historii politycznej – identyfikując go m.in. jako tajnego współpracownika SB o pseudonimie Bolek – jak i w kontekście życia osobistego, przytaczając niechlubne fakty z życia Wałęsy. Zyzak wykorzystał w sposób kontrowersyjny metodę oral history, opierając się na niezweryfikowanych relacjach anonimowych świadków.

Kwiecień 2009: Krakowski adwokat Ryszard Rydygier składa pozew o naruszenie jego własnych dóbr osobistych przez Pawła Zyzaka poprzez ukazanie Lecha Wałęsy w negatywnym świetle.

Październik 2009: Córka Lecha Wałęsy, Anna Domińska, składa pozew przeciw Wydawnictwu Arcana, wskazując, że opublikowana książka Zyzaka narusza jej uczucia, wyrażające się szacunkiem i miłością do ojca oraz jej poczucie godności osobistej. Powódka oczekuje od Wydawnictwa przeprosin za „inwektywy i kłamstwa” na temat jej ojca oraz 20 tysięcy złotych zadośćuczynienia na rzecz Fundacji „Sprawni Inaczej” w Gdańsku. Domaga się także zakazu druku i rozpowszechniania książki przez wydawcę oraz odsprzedania praw do książki Zyzaka innemu podmiotowi. Pełnomocnikiem Domińskiej zostaje Ryszard Rydygier – w uzasadnieniu pozwu pisze m.in.: 

powódka z całą mocą twierdzi, że jej ojciec nie jest ani nigdy nie był +obszczymurkiem+!!! Zapewnia ona, że jej ojciec nie jest ani nigdy nie był +miałki intelektualnie+, a wręcz przeciwnie, co pokazuje historia!! Z całą mocą wskazuje na prawomocne orzeczenie Sądu Lustracyjnego, podnosząc, że jej ojciec nigdy nie był PRL-owskim agentem SB, TW Bolek czy też jakimkolwiek innym agentem!!! [hp/ abr/ bk/ 2010].

Styczeń 2010: Sąd oddala powództwo osobiste Rydygiera jako bezzasadne. 

19 marca 2010: Krakowski sąd uznaje, że spółka Arcana częściowo naruszyła dobra osobiste córki byłego prezydenta Anny Domińskiej. Według sądu do naruszenia dóbr Domińskiej doszło poprzez wpisy w kalendarium książki dat o zarejestrowaniu i wyrejestrowaniu Lecha Wałęsy jako TW SB. Sąd nakazuje wydawcy przeproszenie w ciągu miesiąca córki Wałęsy, usunięcie wpisów w kalendarium w przyszłych wydaniach książki po uprawomocnieniu się wyroku oraz wpłatę 5 tys. zł na rzecz Fundacji „Sprawni Inaczej” w Gdańsku.

Lipiec 2010: Sąd Apelacyjny oddala powództwo, uznając, że nie wykazano naruszenia dóbr osobistych, ponieważ Domińska nie stanęła przed sądem i nie przedstawiła swoich racji.

Listopad 2010: Paweł Zyzak zostaje laureatem Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza za książkę Lech Wałęsa. Idea i historia.

Czerwiec 2011: Sąd Najwyższy nie przyjmuje skargi kasacyjnej złożonej przez Annę Domińską od wyroku Sądu Apelacyjnego.

21 lipca 2011: Przed krakowskim sądem rozpoczyna się proces, który wydawnictwu Arcana wytoczył Józef Drogoń, autor zdjęć wykorzystanych w publikacji. Powód domaga się wycofania 10 zdjęć jego autorstwa, które znalazły się w książce Zyzaka. „Fotograf domaga się od spółki Arcana zaprzestania zamieszczania i rozpowszechniania zdjęć jego autorstwa w książce, zniszczenia pozostałego nakładu i zamieszczenia przeprosin w prasie za bezprawne wykorzystanie fotografii. Jak twierdzi w pozwie, pozwolił Pawłowi Zyzakowi na wykorzystanie zdjęć jedynie w jego pracy magisterskiej. Nie udzielał natomiast zgody na wykorzystanie fotografii w innych publikacjach w celach handlowych; nikt też nie zwracał się do niego o pozwolenie na takie wykorzystanie zdjęć” [PAP 2011]. Pełnomocnikiem fotografa zostaje Ryszard Rydygier.

7 lutego 2013: Sąd nakazuje Wydawnictwu Arcana przeproszenie powoda uznając jego roszczenia. Wydawcy nie udaje się wykazać posiadania praw do publikacji zdjęć objętych ochroną prawno-autorską przysługującą fotografowi: „Zdaniem sądu zdjęcia powoda podlegały ochronie prawa autorskiego, a wydawca nie udowodnił, by miał zgodę autora na ich wykorzystanie w książce” [hp/ bno/ jbr 2013]. „Sąd stwierdził także w uzasadnieniu, że «faktem powszechnie znanym jest, że ukazało się trzecie wydanie książki, z którego usunięto zdjęcia powoda», dlatego oddalił roszczenia dotyczące zakazu rozpowszechniania książki” [tamże].

BIBLIOGRAFIA:

 

aks/ bno/ jra, Wałęsa: książka Zyzaka powinna zostać w całości zmielona, Dzieje.pl, 19.03.2010, https://dzieje.pl/aktualnosci/walesa-ksiazka-zyzaka-powinna-zostac-w-calosci-zmielona [dostęp 18.08.2024].

 

Domagalski Marek, Pozew w obronie Wałęsy ma marne szanse, rp.pl, 06.04.2009, https://www.rp.pl/dobra-osobiste/art7747421-pozew-w-obronie-walesy-ma-marne-szanse [dostęp 17.08.2024].

 

hp/ abr/ bk/, Zakończył się proces córki Wałęsy przeciwko wydawcy; wyrok 19 marca, Money.pl, 8.03.2010, https://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/zakonczyl;sie;proces;corki;walesy;przeciwko;wydawcy;;wyrok;19;marca,148,0,596884.html [dostęp 18.08.2024].

 

hp/ bno/ jbr, Sąd: wydawca książki Zyzaka o Lechu Wałęsie ma przeprosić fotografa, Dzieje.pl, 7.02.2013 https://dzieje.pl/aktualnosci/sad-wydawca-ksiazki-zyzaka-o-lechu-walesie-ma-przeprosic-fotografa [dostęp 18.08.2024].

 

Paweł Zyzak nagrodzony za kontrowersyjną książkę o Wałęsie, GazetaPrawna.pl, 11.11.2010, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/464663,pawel-zyzak-nagrodzony-za-kontrowersyjna-ksiazke-o-walesie.html [dostęp 17.08.2024].

 

PAP, W Krakowie rozpoczął się proces ws. zdjęć do książki o L. Wałęsie, GazetaPrawna.pl, 21.07.2011, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/532842,w-krakowie-rozpoczal-sie-proces-ws-zdjec-do-ksiazki-o-l-walesie.html [dostęp 18.08.2024].