Kozyra Katarzyna, Więzy krwi

(1995-2000)

Cenzura nieformalna

Nagość

obraza uczuć religijnych

ostrzegacze

plakat

Sztuki wizualne

Lipiec-sierpień 1995: Trwa wystawa Antyciała w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Jednym z prezentowanych eksponatów jest praca Katrzyny Kozyry Więzy krwi. Cztery fotografie przedstawiają dwie nagie kobiety leżące na tle dwóch czerwonych znaków: krzyża i półksiężyca. Przed wejściem pojawił się napis z ostrzeżeniem, że wystawa „przedstawia sprawy ciała ludzkiego również w sposób, który może budzić sprzeciw. Zwiedzających, szczególnie rodziców, którym towarzyszą dzieci, prosimy o wzięcie tego pod uwagę”. 

Wrzesień 1996: Prezentacja Więzów krwi na wystawie Kobieta o kobiecie w Galerii Bielskiej BWA wywołuje protesty lokalnego środowiska Akcji Katolickiej.

Październik 1998: Kozyra zostaje zaproszona do prezentacji pracy na billboardach należących do firmy AMS (Art Marketing Syndicate) w niemal całej Polsce.  Zaplanowana na październik 1998 roku publikacja z powodu wątpliwości natury prawnej została odłożona do połowy maja 1999 roku.

Maj 1999: Praca Więzy krwi, w zmodyfikowanej wersji względem pierwowzoru (artystka usunęła przedstawienie nagiej kobiety), zostaje zaprezentowana w ramach Galerii Zewnętrznej na billboardach należących do AMS. Wywołuje to reakcje sprzeciwu ze strony włodarzy niektórych miast obawiających się negatywnych reakcji społecznych (zwłaszcza w związku ze zbliżającą się wizytą papieża). Sprawa odbija się szerokim echem w mediach. 

17 maja 1999: Wojewoda łódzki, Michał Kasiński, kieruje sprawę plakatów do prokuratury. Żąda zapobieżeniu przestępstwu znieważenia czci religijnej poprzez zestawienie symboli różnych religii (krzyża – katolicyzmu; półksiężyca – islamu) oraz posłużenie się chrześcijańskimi i muzułmańskimi symbolami religijnymi w zestawieniu z nagością. 

Po zgłoszeniu: Sprawa zostaje umorzona.

17-18 maja 1999: Firma AMS w porozumieniu z artystką (która potem powie, że nie miała wyboru) cenzuruje billboardy z pracą Więzy krwi, zasłaniając fragmenty z nagą kobietą i pozostawiając jedynie wizerunki symboli religijnych.

Kwiecień 2000: W ramach odbywającego się w Poznaniu II Biennale Fotograficznego planowana jest wystawa Krystalizacje, na której zaprezentowane na poznańskim rynku mają mają być billboardy, w tym fragmenty Więzów krwi Kozyry. Tadeusz Jurga, zastępca szefa Wydziału Urbanistyki i Architektury Urzędu Miejskiego w Poznaniu, nie wyraża zgody na ich montaż ze względu na obawę pogorszenia stanu środowiska i dóbr kultury.

Decyzję tę środowiska artystyczne oceniają jako przejaw cenzury.

BIBLIOGRAFIA:

 

Sienkiewicz Karol, Zatańczą ci, co drżeli. Polska sztuka krytyczna, Karakter, Kraków 2014.

 

Więzy krwi, Katarzyna Kozyra – strona autorska, https://katarzynakozyra.pl/pl/prace-katarzyny-kozyry/143272-katarzyna-kozyra-wiezy-krwi [dostęp: 27.04.2015].